Od lęku przed utratą pracy po 3000 asystentów AI. Dlaczego firmy muszą traktować wdrożenie AI jak projekt kulturowy, nie tylko technologiczny
Wdrożenie sztucznej inteligencji w firmie może brzmieć jak zadanie dla działu IT. Ale w praktyce to ludzie są największą przeszkodą, a nie algorytmy. Pracownicy, którzy nie rozumieją, po co im AI, często stawiają bierny lub otwarty opór. Bez jasnej komunikacji, transparentności i zaangażowania zespołu nawet najlepiej zaprojektowana technologia kończy się porażką.
Problem nie leży w AI, tylko w braku strategii „ludzkiej strony wdrożenia”
Colgate-Palmolive wiedziało, czego chce uniknąć: sytuacji, w której grupa ekspertów „z góry” narzuca rozwiązania reszcie organizacji, bez pytania o realne potrzeby. – Taki model tworzy tarcia i zostawia zły posmak w zespole – mówi Kli Pappas, szef globalnej analityki predykcyjnej i lider AI w Colgate-Palmolive.
Zamiast tego firma stworzyła wewnętrzny AI Hub, w którym każdy pracownik – niezależnie od działu – może przy pomocy zwykłego języka naturalnego stworzyć własnego asystenta AI. Bez znajomości promptów, bez kodowania. Jak tłumaczy Pappas: „Wyobraź sobie, że wydajesz instrukcje stażyście. AI działa tak samo – nie musisz znać GenAI”.
W ciągu drugiej połowy 2024 roku pracownicy Colgate zbudowali ponad 3 000 asystentów AI. Używano ich do pisania tekstów marketingowych, analizowania danych czy diagnozowania błędów na liniach produkcyjnych – z opisem rozwiązania w lokalnym języku, nie w formie surowego kodu błędu.
Gdy liderzy nie rozumieją AI – zespół reaguje strachem
Według Davida Hilborna, partnera zarządzającego w firmie konsultingowej West Monroe Partners, opór wobec AI ma jedno źródło: brak wiedzy, jak ta technologia wpłynie na moją codzienną pracę. Bez konkretów pojawia się lęk: o stanowisko, zakres obowiązków, a nawet o sens istnienia roli.
Jeszcze gorzej, gdy managerowie sami nie rozumieją AI i nie potrafią odpowiedzieć na pytania zespołu. – Widzimy wtedy „luki przywódcze” i jeszcze większy chaos organizacyjny – podkreśla Hilborn.
Tarja Stephens, założycielka konsultingu AI Opportunity, mówi o zjawisku „zmęczenia zmianą”. – Pracownicy nie są przeciwko innowacjom. Są po prostu zmęczeni technologicznymi wdrożeniami bez sensu i bez komunikacji.
Przykład: Rent a Mac straciło 85 000 USD przez zły start AI
Firma Rent a Mac wdrożyła system AI do zarządzania magazynem. Brzmi dobrze? Tyle że komunikację zrobiono fatalnie – bez szkoleń i kontekstu. Pracownicy się przestraszyli. Część bała się zwolnień, inni nie ufali dokładności systemu. Trzy działy – wsparcie klienta, zaopatrzenie i logistyka – sabotowały wdrożenie, co doprowadziło do 7-tygodniowego opóźnienia i strat rzędu 85 000 USD.
Wtedy firma zrobiła zwrot. Powołano tzw. AI Championów – ludzi z zespołu, którzy rozumieli AI, przeszli szkolenia i tłumaczyli kolegom, jak system pomaga im oszczędzać czas i nerwy. Przykład? Ekipa magazynowa skróciła czas obsługi zamówień o 37%.
Po trzech miesiącach wskaźnik adopcji AI wzrósł z 31% do 89%. Dziś system podejmuje 75% decyzji o stanie zapasów, a pracownicy zajmują się obsługą wyjątków i relacjami z klientami.
Jak wdrażać AI bez oporu? Kluczowe zasady:
1. AI to nie „redukcja etatów”, tylko wsparcie ludzi
Narracja ma znaczenie. Pracownicy muszą rozumieć, że AI nie odbierze im pracy, tylko zdejmie z nich nudne, powtarzalne zadania.
2. Transparentna komunikacja
Liderzy muszą wiedzieć, jak AI wpłynie na poszczególne role, i umieć to zakomunikować. Jeśli sami nie rozumieją – najpierw szkolenie dla nich.
3. Prosty interfejs i możliwość testowania
Colgate nie mówi o modelach językowych. Mówi o „instrukcjach dla stażysty”. To obniża barierę wejścia i zachęca do eksperymentowania.
4. Dzielenie się efektami i benchmarki
Ludzie w Colgate widzą, ile czasu inni zaoszczędzili dzięki AI. To działa jak społeczny dowód słuszności.
AI to transformacja kultury pracy. Nie rób z tego projektu IT
Prawdziwe wdrożenie AI to projekt zmiany organizacyjnej, który wymaga strategii technologicznej i strategii ludzi. Jeśli pominiesz ten drugi filar – licz się z oporem, stratami i koniecznością powrotu do punktu wyjścia.
Jeśli planujesz wdrożenie AI w swojej firmie i chcesz uniknąć tych błędów, zacznij od konsultacji strategicznej:
➡ Konsultacja wdrożenia AI
➡ Tworzenie asystentów AI dostosowanych do Twojego zespołu
➡ Optymalizacja procesów z użyciem AI