Cykl życia produktu to model opisujący etapy, przez które przechodzi produkt od momentu jego stworzenia do zaprzestania produkcji. Ten model jest ważny dla marketerów, ponieważ pomaga im zrozumieć, jak zmienia się popyt na produkt w czasie, i podejmować decyzje o jego aktualizacji.
Cykl życia produktu składa się z pięciu etapów:
1. Rozwój.
2. Wprowadzenie na rynek.
3. Wzrost.
4. Dojrzałość.
5. Spadek.
Dlaczego ważne jest zrozumienie etapów cyklu życia produktu?
Aby lepiej zrozumieć koncepcję i określić jej znaczenie, rozważmy rzeczywisty przykład cyklu życia produktu.
Smartfony zostały wynalezione w latach 90., ale nie stały się powszechnie popularne aż do początku lat 2000. W fazie wprowadzenia te gadżety były drogie i skomplikowane w obsłudze.
W 2007 roku firma Apple wprowadziła na rynek pierwszego iPhone’a. Ten smartfon okazał się bardziej przystępny cenowo i jednocześnie prostszy w obsłudze w porównaniu z poprzednimi modelami. Doprowadziło to do wzrostu popytu na smartfony i rozpoczęcia ich masowego rozpowszechniania.
W latach 2010 smartfony stały się nieodłączną częścią życia ludzi na całym świecie. W fazie wzrostu były one głównym środkiem komunikacji, rozrywki i pracy.
Dziś smartfony znajdują się w fazie dojrzałości. Rynek urządzeń mobilnych jest nasycony, a konkurencja między producentami bardzo ostra. Na etapie dojrzałości producenci smartfonów skupiają się na innowacjach i różnicowaniu swoich produktów.
Co z tego wynika? Cykl życia smartfonów mógłby być znacznie krótszy – mogły one zniknąć już na etapie prototypu lub wprowadzenia na rynek, ale ciągła praca nad aktualnością produktu spowodowała, że te urządzenia pozostają w popycie nawet po dekadach istnienia. Nie wiadomo, kiedy smartfony osiągną etap spadku. Niektórzy uważają, że iPhone’y będą popularne jeszcze przez wiele lat, inni są przekonani, że wkrótce zastąpią je nowe technologie, takie jak inteligentne okulary czy elastyczne wyświetlacze. Wszystko zależy od tego, czy producentom sprzętu uda się skutecznie dostosować produkt do potrzeb współczesnej publiczności.
Zatem model cyklu życia produktu jest ważny, ponieważ pomaga:
– zrozumieć, jak zmienia się popyt na towar w czasie;
– określić, które strategie marketingowe są najbardziej skuteczne na każdym etapie;
– przedłużyć obecność produktu na rynku.
5 etapów cyklu życia produktu
Model cyklu życia produktu opisuje pięć głównych etapów jego rozwoju. Przyjrzyjmy się im bliżej i określmy, co firma powinna robić na każdym z nich:
1. Rozwój
Na tym etapie odbywa się badanie rynku i konkurencji, oraz tworzenie produktu, który będzie odpowiadał aktualnym potrzebom grupy docelowej. W tym czasie popyt na produkt jest niski lub w ogóle nie istnieje. Zysków również nie ma – wszystkie środki finansowe są inwestowane w rozwój, produkcję i promocję. Szczególnie ważne jest na początku zainwestowanie w analizę strategiczną i rozwój hipotez.
2. Wprowadzenie na rynek
Produkt jest teraz dostępny do sprzedaży. Przy odpowiednim przygotowaniu wprowadzenia na rynek, towarzyszy mu wzrost popytu i zmniejszenie kosztów realizacji. W tym czasie dla firm ważne jest rozszerzenie kanałów dystrybucji, stymulowanie popytu poprzez promocję i udoskonalanie produktu.
3. Wzrost
Faza wzrostu charakteryzuje się popularnością produktu i zmniejszeniem kosztów promocji. W tym czasie popyt na produkt osiąga swój szczyt. Podczas wzrostu produktu firma powinna skupić się na umocnieniu pozycji produktu na rynku, rozszerzeniu asortymentu i stymulowaniu powtórnych zakupów.
4. Dojrzałość
W tym czasie produkt osiąga szczyt popularności i sprzedaży. Popyt zaczyna stopniowo maleć, podczas gdy konkurencja tylko rośnie. Ważne jest, aby maksymalnie przedłużyć tę fazę, aby nie przejść do gwałtownego spadku.
5. Spadek
Faza spadku charakteryzuje się znacznym zmniejszeniem popytu i popularności produktu. W tym momencie firma ma wybór: albo segmentować odbiorców i próbować zatrzymać konkretne grupy, albo szybko zakończyć sprzedaż produktu. Ważne jest, aby zrozumieć, że dalszy rozwój nie jest możliwy, więc należy skupić się na nowych produktach, które udało się opracować i wprowadzić na relatywnie stabilnym etapie dojrzałości poprzedniego produktu.
Korzyści z zarządzania cyklem życia produktu
Uświadamiając sobie koncepcję rozwoju produktu, można nauczyć się rozpoznawać każdą fazę i szybko
wprowadzać nowe strategie i rozwiązania. Śledzenie cyklu życia produktu pomaga osiągnąć takie cele jak:
– Skuteczne wprowadzenie produktu na rynek.
– Opracowanie strategii marketingowej.
– Zapobieganie zanikowi produktu.
– Optymalizacja cenowania.
Wnioski
Cykl życia produktu to model, który pozwala firmom zrozumieć, jak zmienia się popyt na towar w czasie. Zrozumienie jego etapów pomaga znaleźć rozwiązania, które pomogą osiągnąć cele w danym momencie. Na każdym etapie cyklu życia produktu marki powinny stosować różne strategie marketingowe.